Przelew wierzytelności a Kodeks Cywilny

Efektem zawarcia umowy przelewu jest zmiana (przeniesienie) wierzytelności ze zbywcy (dotychczasowego wierzyciela) na nabywcę (nowego wierzyciela). Tranzakcja tego typu, nazywana jest zresztą często w języku potocznym jako „sprzedaż wierzytelności” albo „sprzedaż długu”, jest w swej istocie transakcją rozporządzającą, bliską do umowy przenoszącej własność, czyli prawo do rzeczy (prawo rzeczowe).

Jaki proces zachodzi pomiędzy przelewem (umową przelewu) a umowami, celującymi w utworzenie obowiązku do jego spełnienia? Polskie prawo cywilne podąża ze względów praktycznych jako zasadę dla umów zobowiązujących do wykonania przelewu, podążając za rozwiązaniami francuskiego Kodeksu Napoleona, wywołanie przez nie skutku zarówno zobowiązującego jak i rozporządzającego. Odbiciem tego jest norma z art. 510 par. 1 kodeksu cywilnego. Wskazane tam umowy (lista jest otwarta) zmieniają wierzytelność na nabywcę (kupującego, obdarowanego itd.), o ile odmiennie nie nakazują przepisy szczególne albo jeżeli inaczej nie postanowiły same strony transakcji.

Tak zwana samoistna umowa przelewu jest natomiast uwarunkowana w paragrafie drugim wspomnianego artykułu 510 kodeksu. Gdy przelew ma charakter „wykonawczy” w stosunku do wcześniej podpisanej umowy (np. umowy sprzedaży wierzytelności przyszłej albo warunkowej) lub do zobowiązań rodzących się z innych zdarzeń (np. czyn niedozwolony (art. 415 k.c.), bezpodstawne wzbogacenie (art. 410 k.c.)), kodeks cywilny nazwał go przyczynowy (kauzalny). Kauzalność polega na tym, że przelew jest ważny (przenosi wierzytelność) o ile istnieje wyżej wypisane wcześniejsze zobowiązanie .

porady prawne